Zingevingssollicitatie

Zo'n 20 jaar geleden ging ik op sollicitatiegesprek (grinnik) bij een parttime begeleidend wonen complex. Ik leed onder eetstoornissen, sloeg alarm en de suggestie werd gewekt dat wekelijks een aantal dagen intrekken bij een groep andere 'worstelenden' een heilzame weg was voor mij.

Ik weet nog dat ik dacht dat dát precies het probleem was. Dat ik het gevoel had geen (emotioneel) thuis meer te hebben. Dat is ook hoe het was, want ons gezin was ontwricht. Ik had alle nare gevoelens en situaties geïnternaliseerd, uitgedrukt met een dwangstoornis, en zo leek de oplossing om tijdelijk uit huis te gaan. Pijnlijk ironisch, ik werd de belichaming van het gemeenschappelijke lijden.

Goed, ik ging in gesprek bij het wooncomplex. Vanuit het idee dat het voor sommige personen ook echt hulp biedt. Nodig is. Er nood aan is. Vanuit mijn behoefte aan hulp en zorg. Om maar aan te geven: zó slecht voel ik me dus.

Bij het bezoek ervoer ik een heel ongemakkelijk gevoel. Alsof het hele huishouden ingericht was op een soort helingsprogramma. Erover praten, elkaar controleren in gedrag en voldoen aan regels, er weer over praten en om de beurt met de psychologische hulpverlening samenzitten. Het leken me op zich weldadige bezigheden, maar de premisse leek me niet kloppen. Het voelde alsof iedereen er ook baat bij had slachtoffer te zijn en elkaars kwetsbaarheid (maar niet per se kracht) te spiegelen. Nu waren veel inwoners ook slachtoffer (dat wil ik niet miskennen), maar ze waren ook méér dan slachtoffer. Zo voelde het alsof er een machtsdynamiek gaande was. Alsof ik me ook als slachtoffer moest gaan gedragen (toegegeven, dat zou ik moeilijk vinden), om erbij te horen. Dat voelde niet veilig. Is de kwetsbaarheid van het model van hulpverlening, van de hulpverleners, ook bespreekbaar?

Ik besloot om er uiteindelijk niet in te trekken. We hadden een eindgesprek met de psychologische toezichthouder, de psychiater. Mijn keuze was 'nee'. De psychiater reageerde hierop met: "Jou zien we hier nog weleens terug".

Dit was voor mij de ultieme bevestiging van mijn keuze. Precies in deze machtsdynamiek wil ik niet vertoeven. Dát is dus ongezond.

Verdrietig is de lange, vaak eenzame weg tot heling. Ik wens iedereen die zo worstelt gepaste zorg. Zorg die uitgaat van autonomie en authenticiteit in verbinding waarin er ruimte is voor slachtoffer - & overlever-zijn. Voor leven in alle complexiteit.

De psychiatrie kent een lange weg van misplaatste, geprojecteerde macht. Dat moet nooit de standaard zijn van (mentale) gezondheid. We zitten maatschappelijk in een kentering. Want laten we wel wezen: íedereen is kwetsbaar, juist dán zien we hóe kwetsbaar ieder uniek mens is.

Beste psychiater, ik zie je graag terug. Laat jij jezelf ook zien?