Vanuit relaties

"In mijn werk zoek ik altijd naar de vrije ruimte. Dat is het startpunt van wat ik bied en dat is waar ik telkens mag terugkeren. De vrije ruimte houdt in dat niet alles wat ik doe direct economische waarde kan hebben. Hoeft te hebben! Onder het mom van nuttig moeten zijn, de overfocus op het individu, maakbaarheid, een geconstrueerd soort welzijnsbeeld,....noem maar op... vergat ik weleens te experimenteren zonder winstoogmerk. Gewoon, vanuit het zogeheten niets onderzoeken wat er opkomt. Aan ideeën, interesses, fascinaties, aan ontmoeting ook.

Vanuit de vrije ruimte ontstaat er een ander soort praktijk. Net zo 'nuttig' en 'doelvol', eigenlijk, maar niet in reactie op vooropgestelde doelen. Ik werk dan vanuit relaties. Wat ontstaat er in relatie met anderen, wat dient zich daarin aan als hetgeen dat aandacht nodig heeft en bottom up komt opborrelen als mogelijke actie? Maar ook de relaties die ik vanbinnen ervaar. Met actuele maatschappelijke processen en structuren, met wie ik was en wie ik word, met de denker en de maker in mij, met de subtiele gevoelsprocessen en geharde gedachten, met kleine en grote inspiratiebronnen.

Zo heb ik geleerd dat ik niet het doel maar de relatie centraal mag stellen in mijn werk. Werk is verbinding maken. In een netwerk, zowel mentaal als sociaal, 'ont-staat'.

Lange tijd wist ik niet hoe dit precies uit te leggen aan anderen. Behalve dan wat het precies in dát contact kon betekenen. Ik vind dat nog steeds lastig haha...en misschien is dat wel prima zo! Als ik het wel ga uitleggen, sta ik namelijk niet echt in verbinding. We vertoeven niet in de vrije ruimte waarbinnen de relaties het veld van mogelijkheden voor iedere betrokkene bepalen, maar in de lijnen van míjn projecties, noden. Verhalen.

Praktisch versus 'in praktijk' bezig zijn zal wel een uitdaging blijven, al is praktisch-zijn net zo van waarde zolang ik het vanuit de relatie benader en voel en zie hoe het een praktijk van ontmoeting en experiment ondersteunt. Het is niet of/of, het is een ander paradigma én het zijn vergelijkbare processen en doelen."

Falling in Love

These last months, I fell in love with intriguingly subtle and expressively fierce ways of being alive. A love, mediated through the wisdom and embodied closeness of my spiritual friends, and embedded within – even held by - the bigger uncertainties daring us to dive deep and let go what was never ours anyway.

An intense process is teaching me to care again, even more deeply and fully, for the eclectic being that I am. That we are.

'I' reveals itself in our authentic movements rather than a wilfull decision, in a breathtaking felt sense rather than an underlined, abstracted value, in the emotional margines rather than the socialized identity.

By identifying with diverse and intense states of being alive mirrored by those playfully and sometimes radically embodying them, I recognize and experiment with the universality and uniqueness of everyone’s aliveness. Diversity now becomes the bedrock of connection, the seeking of my fixed purpose in the unique perception of the other is transforming into an openness towards the other’s and my continuously changing life pattern.

I became and become aware of sensuality, a thirst for intimacy and a longing to feel closely present with all and everything. In the depths of my own experience lay a neglected longing for transformation through each other’s intimate presence. In that same realm, I found a passionate emotional connection with life, a stirring wish to surrender and go beyond the societal construction that one can ultimately and always control life’s movements.

I am equally caught be an awakening of fresh creativity. The need to stay tuned with an intuitive wisdom guiding me which ways, perspectives, feelings, textures, expressions, movements, and relations to explore and integrate in temporary manifestations of the wholesome creative process.

Awareness taught me that sensitivity needs her awareness to turn inward frequently, to breathe through the inspiration, exhale its meaning with every bodily cell and feel connected at once with the embodied ‘I’ and the mesmerizing whole, a sacred collaboration outweighing any other source of guidance. Autonomy found her home right in the middle of far and deep reaching roots, her unexpected road is paved by the steps that I undertake sensitively.

Enthusiastic as I am, a calling is revealing itself once again, and the delicate smile on my face shows the natural intimacy I feel with this kind of intensity. This time, the calling comes from an even deeper place, disclosing a spontaneous wisdom anchored in the bubbly process of my becoming. A calling, always artistic, a way of being alive I feel most intimately related with, simply asks me to take very good care of her needs, her sssshhhhhhhhh sensitive ways of being alive.

It's safe to say, a trailblazing and at the same time very traditional, existential source has appeared in the emotional waves of this research of aliveness.

Yes, grateful is the perfect word. Grateful for everyone that crosses my path, in particular those that share their love and compassion while never telling me which way to go, while always forging their own path on the go.

It’s safe to say, I found my tribe and now my wings are growing day by day. Thank you, my Love !

Intuïtief schrijven

In een onderwijscontext leren we veelal doelgericht schrijven. Wat zijn hoofd - en bijzaken, wie maken deel uit van de doelgroep, hoe ziet de outline eruit, let je secuur op zinsstructuur.... Hoewel dit type schrijven enorm veel kan bieden aan kwaliteit, werkt het niet voor iedereen. Sterker nog, het kan enorm veel weerstand oproepen.

Mocht je deze weerstand herkennen, dan kan het zijn dat je doorgaans (meer) intuïtief schrijft.

Zo schrijf ik veelal niet naar een einddoel toe als wel dat ik relatiegevoelens ervaar richting bijvoorbeeld de lezer, de hoofdpersoon waar ik over schrijf (of liever, waar ik ''in schrijf" of "waar vanuit" ik schrijf), de onderwerpen waar ik me gevoelvol aan overgeef (ík schrijf niet, er wordt door mij heen geschreven, als het ware) of de ruimte waarbinnen ik me tekstueel bevind.

Om dit type schrijven - de bijpassende bewustzijnstoestanden - aan te wakkeren, is het belangrijk dat ik niet sterk gefocust ben op een einddoel, het redactieproces of de feedback van de innerlijke criticus. De 'intuitive space' opzoeken, zoals Lauren Sapala dat zo mooi noemt, doe ik onder andere door te mediteren, te dansen, muziek te luisteren, te wandelen of elke dag, alla Julia Cameron, 5 minuten ongecensureerd te schrijven.

Het loslaten van een vooropgesteld doel is een levenskunstige oefening. Het is welhaast een andere manier van leven beleven. Open sensitief onderzoek, artistiek experiment, sensueel vrijelijk aftasten, verbeeldingsrijk toetsen, wijselijk laten sudderen, vervullingsdrang ontspannen... het zijn tendensen die niet alleen binnen schrijfwerk een uitdaging én rijke verdieping bieden. In dit proces komen woorden heel dichtbij het gevoelde lichaam, het onbewuste danst met het bewuste, dromen en realiteit inspireren elkaar intensief, jouw pen volgt de ongewone ritmes uit een levendige dialoog tussen emoties, gedachten en verbeelding, de wereld die je in woorden schept is doorleefd.

Herken je jezelf in de intuïtieve schrijver? Wat werkt voor jou? Hoe creëer jij een intuïtieve artistieke ruimte?

*Wil je graag een existentiële en artistieke verdieping aangaan en is schrijven daarbij voor jou een geliefde expressievorm? Heb je een schrijfverlangen, al dan niet deels manifest in een boekidee of ander schrijfproject, en zou mentoring hierbij je uitnodigen tot verdergaande exploratie, zelfkennis en artistieke moedigheid? Sta je ervoor open om je schrijfpraktijk bijvoorbeeld te verrijken met lichaamsgerichte, gevoelsrijke oefeningen? Wees welkom voor schrijfbegeleiding.

*NB: voor creative professionals is de PPO subsidie interessant.

I to I

To live precisely, preciously on the borders of one’s ultimate condition – skinned existence – is to embolden both the space tenderly illuminated as a We and the space sacralized as the enigmatic, courageous I.

Here, we meet I to I.

Here, our rightful aloneness belongs and senses its belonging through a silent yet seducing invitation to stretch, to reach out, to hold back, to touch, to lay down, to cuddle, to speak, to play, to yawn,... Here, sensations become fuel for imagination, a potential choreography of a shared life.

Contact boundaries revitalize our understanding of belonging.

Here, We is the innate potential of the I to unravel its timebound, particular form and, even if only for an immersiful second, gain a cosmic quality. Boundless becoming. Here rises an intuition, an unexpected opening up, an ’ah yes, me too’.

I am other.

Shifting subtleties shape the living room of our felt pronouns.

At the frontier of one’s deepened, sensitized aloneness lies the spiritually enriching experience of the other's otherness. We deeply turn inwards and broaden our connections outwards.

Here, We expands

to become an I

never expected

Here, We is but a birthing of each other’s I.

Here, We becomes an intimate experience of what is essensual to our collective's third eye.

#essensual #immersiful #wordplay #existentialfun

Naar binnen toe

“Zodra ik iets deed dat niet goed voelde, voelde ik me schuldig. Een knagend, tergend gevoel, het gewicht van de wereld op mijn schouders. Oh…. dan wilde ik hoe dan ook uít dit lichaam stappen. Als ik even snauwde, via een omweg mijn wil oplegde, te fel spiegelde, uit vermoeidheid geïrriteerd was.

Misschien de ander pijn doen.

Hij zei: “Dag lieverd, ik zal je missen.”

En dan zei ik “Ah, lekker contact maken met de mensen daar.”

Maar dat zei ik dan te snel en schuchter. En ik wist: dat zeg ik, omdat ik even lós wil staan van al dat missen. Van zíjn gevoel.

Ik wilde contact met mezelf.

Hij was nog niet weg of ik begon me al schuldig te voelen. Was mentaal druk in de weer met een juiste ‘sorry’.

En zo raakte ik alleen maar meér verwijderd van mijn eigen sensitiviteit. Elke gedachte trok me weg van die bewuste sensitiviteit.

Pas later zag ik het. Schuldgevoel kwam voorafgaand aan verantwoordelijkheid. Niet eens zo mentaal. Ik bedoel, responsief kunnen zijn. Zoals in het Engels het woord ‘responsibility’. Sensitief zijn. Ik had zijn ‘missen’ kunnen ontvangen en toch contact kunnen houden met mezelf.

Correctie. Ik had het niet gekund, want ik deed het niet. Zie je. Schuld is het verleden met man en macht in het heden drukken. De ruimte van het heden vullen met de lasten van het verleden.

Responsief zijn, hier en nu. Het lucht me op te zeggen dat ik gewoon even geen contact wens.

Maar de kern is, dat ik leer contact met mezelf te voelen. Helder, aanwezig. Kwestie van  naar binnen toe in plaats van buitenom voelen.

Dat heb ik niet geleerd. Alsof ik al die tijd vergat uit te ademen.

Als ik boos was, was mijn moeder duidelijk.

‘Als het je niet zint, dan blijf je maar weg.’

In mij schuilt een leeuw die zo hard brult dat zij omvalt.”

Dilaila, tijdens een fictieve sessie relatietherapie

Rijstkorrels

“Ik weet niet goed wat ze wil. Ik voel aan alles dat het niet lekker loopt. Ze is er niet echt. Weg contact. Het is alsof ze mij afwijst.

Maar ja, dan denk ik aan al die dingen die ze voor mij, voor ons, doet en dat is geen afwijzen.

Maar écht contact? Nee. Alsof ze mij uit de weg gaat.

Laatst hadden we er een gesprek over.

Ik kon niet echt luisteren, was boos. Moe, geïrriteerd.

Ze vertelde dat zij zich vaak ongewenst voelt.

Dat heeft dan alles te maken met hóe ik communiceer.

Kribbig, soms gemeen. Pfff. Ja, begrijp ik wel. Zij wil altijd van alles en ik wil gewoon zíjn.

‘Het zijn kleine doodsteekjes voor de liefde.’

Jahaaa, dacht ik. Moet het weer zo zwaar?

‘Lichtheid, dat is wat ik wil. Gewoon, een beetje licht, geen gedoe.’

Nu bleef zij stil, keek mij rustig aan.

Ik voelde dat ze verbinding zocht.

De stilte was zwaar.

Ik weet niet wat het ineens was, maar toen begon ze met een jolig gezicht rijstkorrels naar me toe te schieten.

Ha! Geniaal.

Ik had er niet meteen zin in, maar zij zette door. Altijd fanatiek!

De vloer, ons haar.... vol met plakkerige rijstkorrels…. We lieten het gebeuren, schaterlachend en wel.

Ik moest wel uitkijken, dat ik ook niet te fel werd, fysiek.

Hmmm, hehe.. Is het dan zo simpel?”

Jerry tijdens een fictieve sessie over zijn romantische relatie

Voeldenken

"Hij heeft wat meer tijd nodig, want hij denkt niet alleen met zijn hoofd. Zijn hele lijf denkt mee. Dat is best een samenwerking, af en toe knettert het. Hoofd, schouders, knieën, teen. En met een eigen ritme, melodie. In de vertraging ontstaat zijn tempo. Zijn hoofd is een hoofduitgang, als het deurtje tussen het voelen en denken voldoende openstaat, dan hoor je van hem. Zijn grootste taak in dit kleine leventje is om dat deurtje open te laten staan. Dat klinkt misschien weinig ambitieus. Toch weet ik…. als hij op kleine schaal mag voelen, dóórvoelen, zal hij op grote schaal durven denken. Met precisie afstemmen, op zichzelf en de wereld. Eenmaal op gang, zal hij je verrassen. Hij denkt dwars. Er blijkt een kortere en veel creatievere route naar de oplossing te bestaan. Knieën, schouders, teen, hoofd. Puntje van je oren, zoiets. Ik had het niet kunnen bedenken. Hij kan zoiets voeldenken. Mooi hè. Er zijn gebaande paden en er zijn....onontgonnen zenuwpaden. Laatst was hij aan het tekenen. ‘Kijk mam’, zei hij vrolijk, ‘mijn handen hebben een eigen willetje’. De hele wereld leeft, ademt, ís. Soms droomt hij intens, dan ben ik een tikkeltje jaloers. De reizen die hij maakt. Wat zou er toch in dat koppie omgaan? Ik beeld me in dat ik het me niet kan voorstellen. Dat zeg ik dan ook met een guitige stem en dan ligt hij dubbel van het lachen. Ook zijn héle lijf lacht. Hij is een buikspreker."

Nikkie, een fictieve moeder van Joep

Sllurrpdenken

"Veel nieuwe gezichten, dan zie ik een bijna gladgestreken gezichtsuitdrukking en grote ogen die alles in zich opnemen. Slluuurrrrp. Twee rietjes en geen beweging, intonatie, gewoonte gaat verloren. Een opdracht wil ze graag heel goed doen. Niet eens per se omdat de opdracht zo leuk is. Omdat elke fout ook geabsorbeerd wordt. Elke fout brandt een klein gaatje in haar zelfvertrouwen. Iets te veel en de spons neemt niets meer op. Dan is ze weg, dat kan ze goed, niemand zijn. Alle intensiteit van beleving uitgelekt. Als je naar haar kijkt, kun je haar bijna horen slurpen. Haar ademhaling verandert, synchroniseert met de ander. Als vanzelfsprekend. Niets aan te doen. Sommigen zeggen ‘doe niet zo gevoelig’. Ja, stel je voor, ‘Adem eens even niet’. Verdrietig genoeg houdt ze steeds vaker haar adem in. Op den duur wordt ze ziek. Ziek van onverwerkte indrukken. Ze lijkt kwetsbaar maar is eigenlijk een grote wereld op zich. Op een podium zie ik haar ontluiken. De slurrrp wordt een brul. ‘Slurp maar, en trek je dan lekker een tijdje terug. In je Sammi cave. Met pen, papier, potlood, verf, boeken met en zonder plaatjes. En vooral: muziek.’ Wat ze dan maakt, toont ons wie wij zijn. Dat is geen spiegel. Een golf aan emoties mogen we ervaren. Een diepe oceaan, zo uit de spons. Ik verwacht niet dat onze school voor haar de juiste omgeving zal zijn om helemaal, om heel te floreren. Ze is anders, meér dan alleen gezien kan worden. Zien is slechts eén zintuig. Ze zal altijd blijven zoeken naar een taal om haar gelaagde binnenste te tonen. Gelukkig heeft ze de muziek. Slurpen is eigenlijk omgekeerd pianospelen."

Age, de fictieve muziekleraar van Sammi

Stroomdenken

“Ze is zó rap. En alles beweegt mee. Vooral haar handen. Ze praat met haar handen. Maar letterlijk! De woorden gaan soms zo snel, dan let ik alleen nog op haar handen. Ik weet, ze communiceert een intentie. Een essentie. Een kern. Ook in een kern trilt er van alles. Daar probeer ik naar te luisteren. Als het rustig in mij wordt, terwijl ze zo beeldend spreekt, dan snap ik haar. Het leven suist door haar heen. Haar begrijpen is een continue ontmoeting. Open staan, open staan, gáán. Als ik even snel durf te razen, dan staan we samen stil. Het gaat erom dat ik er open voor sta om naar haar te luisteren. Ook als het mij overweldigt. ‘Whoeps’, zeg ik dan plagend. Andere kinderen draaien zich naar haar om. En ze gaat gewoon, ook als ze zich schaamt. Ze kan niet anders, er moet iets gezegd, gedeeld, getoond worden. Het hele klaslokaal deint mee, zij is de dirigent van de aandacht. Soms weet ik in al het stromen niet waar ze zit, waar het over gaat, waar het naartoe gaat. Geeft niet. Dan zeg ik 'Kayli, ik kan je even niet volgen. Maakt niet uit, ik ben in ieder geval hier.' Dan balt het enthousiasme samen boven haar ogen, als stuiterende wenkbrauwen. Ik leer haar om het contact met zichzelf niet te verliezen. Wat naar binnengaat, raast ook snel weer naar buiten. Soms zeg ik extra diep en intens 'hmmmm, hmmmmm' en dan weet ze...Even wat dieper ademhalen. 'Hoe voelt het om nu jou te zijn, Kayli?' Eerst schrok ze van de vraag, haar handen flapperden, haar ogen schoten heen en weer, de stroom stotterde. Tegenwoordig kan ze met lichtsnelheid de aandacht op zichzelf richten. Wat een energiebel! Ze leert te kabbelen op haar eigen spraakwaterval. Ik gun haar een omgeving die net zo snel is, dan blijkt ze eigenlijk zeer, zeer, zeer geconcentreerd te zijn, wedden?”

Klara, de fictieve juf van Kayli

Unstoppable

'Ik ben Sanskriet aan het leren.' ‘God’, zei ik, ‘wat een mirakel…jij bent unstoppable.' Hij vertelde goed te kunnen leren en dat het bekend aanvoelt, zo op de universiteit. Ja, dat weten we natuurlijk allemaal wel. Het straalt nog van zijn grote teen af, de diepte. De stille snelheid. Als jong kind liep hij al voor de groep uit, letterlijk want hij liep met negen maanden. Niet veel later leerde hij tellen. En weet je, dit zijn dan van die standaardkenmerken van een buitengewoon slim kind... Eigenlijk was ik het meest onder de indruk van zijn gevoeligheid. Dan was er wat met mij aan de hand en dan zei hij met nog geen drie jaar ‘Papa, ben je bang?’ Ik stond echt met mijn mond vol tanden. Klapperende tanden...

Mensbegaafd, dat is hij. Het kleine manneke glimlacht als volwassene gelukkig nog steeds zo ondeugend. Die ‘joie de vivre’ heeft hij nooit verloren. Makkelijk was het lang niet altijd. De terugkerende eenzaamheid. Zijn moeder deed veel beroep op zijn empathie. Die eindeloze loyaliteit. Hij heeft zich er nooit tegen verzet. Laatst was hij boos. Dit keer verzette zij zich niet, dappere dodo dat ze was.

Ik weet dat hij ook boos op mij mag zijn. Ik heb te veel nadruk op prestaties en wéten gelegd. Doe het nog. Mijn eigen trots als doel, soms. Het manneke dat nu groot is, trotseert mij met zijn zachte gemoed. Goh….wat heb ik veel van hem geleerd. Hij is mij de baas. In levenslessen. Ik zeg het hem ook en dan geeft hij een lange, lange knuffel. Hij weet dat ik nog steeds bang ben. Hij lijkt gelukkig in de liefde. Ik begrijp iets beter wat dat is, liefde.”

Berend, de fictieve vader van Mark

In alle eerlijkheid

"In alle eerlijkheid. Je vraagt me eerlijk te zijn. Ja, dat kan ik wel. Even denken. Oh, nee. Voelen. Ja, het is wel moeilijk geweest. Ik heb vaak besluiten genomen waar ik niet achterstond. En wat dat dan met mij deed? Doet? Ik verlies een stukje zelfbesef. Integriteit. Aanpassen aan het systeem, nooit status verliezen. Er waren wel klachten. Er kwam wel weerstand, maar dat werd zo onder het tapijt geschoven. Op den duur denk je niet meer aan de lange termijn. Aan de ander. Aan jezelf…Ik ben best wel een sukkel geweest.’

Hij kijkt mij vol verwachting aan. Wenkbrauwen gefronst. Ik verlos hem niet. Dus hij gaat zelf weer aan de slag.

‘Had ik beter kunnen weten? Ja. Ik ben ook maar gewoon een mens. Al die nadruk op getallen. Winst vooral. Maar ik dacht niet met gevoel. Ik dacht…hoe meer ik verdien, hoe sneller ik hier weg ben. Puur zelfbelang.’

Weer kijkt hij mij aan. Ik onderdruk een ja-knik. Ik onderdruk de verlossing. Het doet pijn. Rauw.

‘Nee…dat is het niet. Dat..dat is het niet.’

Hij begint te peuteren aan zijn gladgestreken blouse. Ik knijp mijn ogen langzaam toe. Hij kijkt naar de deur, naar zijn voeten. Weer naar mij. De wanhoop nabij.

‘Wat……Derrik?’

Hij schrikt van zijn eigen naam. Roeping.

‘Ik wilde dé trots zijn. De trots. Thuis. Waar ik ook ben. Trots werd trotseren. Ik wil zo graag bevestiging. Zo graag…..bevestiging.’

Zijn schouders schudden op en neer. Hij knijpt zijn ogen dicht, knijpt met zijn rechterhand in zijn neus, trekt zijn mondhoeken getergd in eén en duwt dan zijn hele gezicht in zijn handen.

Als een slakje kruipt hij ineen, zijn handen een thuis dat hij in geen jaren heeft gekend.

Zijn handen. Waarmee hij begrijpt, dóet, beslist.

Waarmee hij voelt, tást. Zijn verfrommelde gezicht, donkerte daarbinnen.

‘Hmmmm’, zucht ik en reik mijn open handpalmen naar hem uit."

Fictieve getuige Sophie

Ezeltje

“Afgelopen jaar overleed mijn vader. Ik zag hem…Hij zag mij eigenlijk pas in die laatste uren. Geeft niet. We zijn dichtbij geweest. Hij was kwetsbaar en ik kon het dragen. Ha! Natuurlijk kon ik het dragen. Eigenlijk droeg ik het gewicht van onze familie al die tijd al. Het bracht zo'n opluchting om hem die laatste dagen letterlijk te mogen dragen. Alsof al mijn draagkracht tot dan toe voor dat moment gesterkt was. Direct erna smolt ik. Dezelfde weerstand die ik al die jaren bij me droeg, in rimpels verwrongen levensenergie, het loste volledig op. Vrede.

Mijn ezeltje, zo noemde hij me. Ik dacht altijd dat hij me zo noemde omdat ik als baby oinkend lachte.

Ezeltje. Het klonk nooit zo liefkozend. Draaglast, dat was het vaak, onze liefde. Een blok op de maag.

Nu snap ik waarom hij me zo noemde. Ik zal me niet meer aan die steen stoten, haha. Woordgrappen deelden we zeker.

Hij zag me wel. Hij kon al die bagage alleen niet overnemen. Niet alleen. Probeerde het met te vaak misplaatste humor.

Als kleine jongen sliep ik vaak op zijn kant van het bed. Dat was mijn manier om oprecht met hem te communiceren. Daar kon ik misschien zijn dromen horen, begrijpen wie hij werkelijk was.

In die laatste minuten was hij zo zwak. Als een muisje lag hij daar. Man, wat een ventje. Met zijn ogen vertelde hij me dat hij van me hield. 'Dank voor je hulp'. Ik heb nog nooit zoiets moois gehoord in mijn leven.”

Jelle, de fictieve zoon van Marte

Wat is het risico?

“Wat ik me afvraag…is… wat is het risico? Wat is het waard om voor te leven?’ Het waren nogal pertinente vragen en ik schrok ervan. Hij had gelijk, dat vóelde ik.

Ik neem te weinig risico. Overal zit een suikerlaagje omheen. Als jonge meid werkte het heel goed. Al te stellig glimlachen. Met kiespijn of met…razernij, het maakte niet uit, altijd weer die rigide glimlach en dat hoge piepstemmetje.

“Oh, wat netjes!” “Oh, wat lief!” Irritant gegniffel als dezelfde glimlach wat ondeugend leek.

Ik doe het nog. Ik mag minder zoet zijn. Dat spiegelde hij. Ga het nu eens aan, wees eérlijk. Maar waar te beginnen? Alsof ik een beerput opentrek. Zo vaak heb ik mijn mening, misschien zelfs mijn geloof in zus of zo, onderdrukt. Mijn gevoel, ideeën, beleving! De essentie van wie ik ervaar te zijn. Bij die enkele mensen bij wie ik me veilig voel, kan ik ineens tieren. Dan luisteren we naar de radio en werkelijk alles klinkt onnozel. Jemig, denk ik dan, wat verstop ik allemaal in die rommelende buik? Ik schrik van mijn eigen stem. Bestaan.

Toen ik die vraag kreeg - Wat is het risico? - voelde ik me betrapt. Ik vond hem een bemoeial. Maar echt... Hij wees mij op de ruimte die ik inneem. Durf ik eens een standpunt in te nemen? Durf ik grenzen te léven? Het is wel heel zelfgericht om eigenlijk al die tijd maar bezig te zijn met de vraag ‘of ik er mag zijn’. Jahaa, dat weet ik nu wel, ik bén er toch.

In mijn kunsten wil ik vlijmscherp durven zijn. Op de afgrond afstevenen en er dan boven blijven hangen. Zodat de ontvanger die diepte ziet. Voelt, met het hele lijf. En daar dan boven hangend, de kracht van het durven zweven. Geén kant kiezend, alle kanten op durven gaan. Ik weet dat ik dat risico verlang te leven. Het echte risico is om dat verlangen niet te willen vervullen, maar erin te zíjn. Zelf het risico te zijn. Hier, nu. Ga het aan.

Ik vlieg als kunstenaar heen en weer tussen het performen en het veilige schrijfnestje.

Een risico durven nemen, dat wordt mijn nieuwe mantra. Mijn erotische krachten ontwaken. Klinkt wel cool hè? Zoals elke ontmoeting knetterend intiem kan zijn. Als je het toestaat hè. De agressie die ik altijd heb opgeleukt met een mierzoete glimlach vindt zijn wel weg naar buiten. Als ik maar hard genoeg brul komt mijn hart tot rust. Dan blijkt het allemaal kinderspel. Ik zal zingen. Heel veel zingen.

Durf ik los te laten wat toch al niet van mij was?”

Linzey, in een fictief gesprek over haar emotionele ontwikkeling als kunstenaar

In service of your sensitivity

How to use your intelligence?

In service of your sensitivity. Of the world’s sensitivity.

You may want to be clever and try to safeguard your vulnerability. It will give you a few moments of brief satisfaction, but it will ultimately leave you feeling lonely, burdened and discontent.

At least, this is my experience.

I remember struggling with eating disorders. A period in which my intelligence was partially used to manipulate myself and my social environment. All for the glory of eating less and less. Or, emotionally speaking, to remain in rigid control of my own needs – the same needs that were neglected frequently by those nearby.

I wouldn’t say that I failed to experience control. I did feel in control and the rush of it kept me going.

Nonetheless, my life lacked the juicy substance of manifest love. Of intimacy.

For the sake of imagined safety, I learned to put on a mask, losing sight of my inner core, which not only screamed for food but also was in dire need of subtle touch. Truthful expression, peaceful self-love.

Now, I am growing rather than learning.

Growing into intimacy. It’s tough to see when and how my intelligence wants to put on a façade again. Particularly in those moments when I act very sweet but feel very angered, when I act flexible but feel worn out, when I act fulfilled but feel frustrated.

To use my intelligence in service of my sensitivity. Of other species’ sensitivity.... What does this entail?

It includes non-doing, non-acting. Silence speaks spaces. It comes with conscious fear and embodied courage. It allows life to spontaneously break through my movements, my words, my soothing breath. It’s a home to intimacy. With myself and the other. A place where I grow into relating, those vivid dimensions where we meet each other as life-giving loved ones. It is okay to quiver.

Let intelligence be a safe haven for our sensitivity to speak up.

The inner opposite of boredom

I remember a time, many years ago, when I would boldly claim:
“Bored? I am never bored. How can one be bored? Life is so full of …. aliveness!”

Even though the school curriculum wasn’t that engaging, I was always observing, observing, and absorbing my social and emotional environment and the creative possibilities of assignments, particularly the 'open' ones. I think I was eager to find those mini rebel like moments in which to anchor my authenticity, to celebrate the exception rather than solely the rule.

Then again, not long after the above statements, I did not know anymore how to reclaim this eager aliveness. An aliveness that is perhaps better described as an awareness.

Somehow, along the way, I internalized the idea that this observing was too much offbeat, that I was being a bad girl by feeling and acting a little rebellious. I rejected the vitality inherent to these tendencies and tried to steer my attention towards the socialized norm or the (in my eyes) rigid manner with which topics were approached in our school context.

Contemplating, I think the development of strong inhibitions is also rooted in the little shocks that the continuous inner sensitivity and openness towards ‘other’ creative routines would bring. As I tapped into this sensitivity and stayed present with it, I became increasingly aware of all the differences in and around me, life became less and less predictable in that sense. Maybe, it’s a hypothesis, I was afraid of the intensity this sensitivity seemed to imply. Something that feels true, also due to the rising emotional unsafety in my home environment back then.

In any case, boredom became a safe haven. That is to say, a very frustrating one. Every time others would mention that they were getting bored, ambivalence took root in my emotional landscape. On the one hand, I wanted to sigh dramatically and affirm the other person’s experience. Oh yes…same here! On the other hand, the whole idea of boredom irritated me. Negative aggression flowed through my blood vessels. This was a shadow of the deeper awareness that in the old days used to fill my experience with more than enough stimuli. And as it goes with shadows, they often remain unseen for what they really are, the needs – and developmental potential – they represent, enclose even.

It took years of ambivalence with respect to boredom to finally express mine in an unfiltered manner during a training. Giving voice to this experience reopened my senses. Not only did I learn that it I have the autonomy to challenge myself and see where my zone of interest lies, the extravert expression ‘I am feeling bored!’ also mirrored me that ‘boredom’ may mean I am shrinking my awareness to a level that is out of tune with my desire to grow. The latter may happen when I feel a bit afraid to follow-up on impulses, and this can be the case in relatively unknown social settings or in situations which unconsciously remind me of dissociated feelings.
The opposite of boredom is perhaps awareness. In this light, it is also insightful to consider that this awareness includes conflict. It means that I need to let go of expectations and wrestle a bit (or a lot) with uncertainty, an experiential space filled with fresh emotional try-outs instead of patented social roles.

For me, in social settings, it means (amongst others) that I grow into a person open towards learning from another teacher (something I sort of dismissed because of intense boredom as an adolescent), that I learn to raise instead of diminish the sensitivity of my awareness, that I let go of the quarrels of my mind and start to open my senses, to participate fully in a co-creative growth process.

Slowly but surely, I am recognizing that little girl in me that never seemed to be apathetic. Fear subsides, masks undress, the girl has grown up and feels thankful for the fact that many developmental years have actually contributed instead of diminished her sensitivity.

Boredom?

The inner opposite is a playful openness to experience.

Ha! Now I rebelliously wonder, could I be - play - extra-ordinary indifferent…? 😉

Emotional truth

*You must be a little bit more honest than you are comfortable with*

“[…]Wolves can't talk...

We human beings understand that. That is the magic of stories. That is the magic of fiction. Cause it can give you something big, true, and important that you might not otherwise get. And you can carry it in your heart. And you can tell it to your children. And your children’s children.”

Fiction as a realm to understand truth has long been a fascination. In daily life, so many interactions ‘seem to’ be interwoven with, dare I say, ‘untruthful’ expressions. We tell each other stories, but we mix up the characters, their developmental lines, concrete needs, forgetting about their deeper calling, the sense in apparent senselessness or the bigger relational dance we are all smoothly part of.

Authoring a fictional story is a verbal handicraft of (re-)discovering truth. That may be an experiential, emotional or existential truth. In fiction, we may rediscover the true – let’s say ‘deeper’ or ‘layered’ - emotional motives for this or that character (or: ourselves) to feel out of place or to succumb to certain seductions. Ironically, this clarity can also mean we recognize more ambiguity. We see the subtle complexity of the protagonist, we question our learned believes about what is right and what is wrong, we dare to look at the inner world of someone who in real life might be quickly judged hollow or evil. Sometimes, through fiction, we see through everyday interactions and evolve our intuition to understand life from a feeling stand, even from a bodily knowing. Rich metaphors or smart plots in literary texts come to invite us to explore different, even unknown movements and motivations of an individual or collective. We tap into our imagination and what we find there is an extension of what we consciously dare to be or become.

Again ironically, fiction is also a form of lying, to put it a bit bold. Writing fiction demands that we tap into our affective memory to make the imaginary world believable:

“You are using the truth in order to make your lies convincing and true. You are deploying emotional truth in a way that is convincing.”

Now, of course, this clarifies why this ‘fiction seeking’ is in itself a form of truth seeking, not only for the reader but also for the writer.

Emotional truth seeking feels like a core motivator for me. And maybe fiction has often felt like the gentlest and artistically engaging way to facilitate such a search while staying connected with endless uncertainty, while dancing on the boundaries between fact and fiction, while entertaining a state of non-duality. Deeply involved in a character’s choices, movements, and facial expressions, I creatively meditate on what is means to be a human being. I try out an emotional repertoire that at first hand might seem all but mine, but gradually and skillfully finds its way under my own skin. There and then, I extend myself. This way, I wonder thanks to a podcast by Stijn Smeets (Existential Injection), reading may be considered an act of love. It teaches me ‘to be different together.’

Now, a challenge lies in the realization of this act of love ‘in real life,’ a life that is not lived in between pages. May fiction inspire me to reach out for another’s truth-seeking, the fragility and ungraspable nature of such seeking, even beyond words, in what is not written, in what is vulnerably shared, stuttered sometimes.

Luckily, writing and reading can sensitize us to sensitivity:

“You have to be willing to open your chest and show rather more than is comfortable for your heart and mind.”

And well…this little ode to writing and reading at least brings ease to my virtue seeking mind .

All quotations: Neil Gaiman.

Yes to the No

"Actually…do you have a ‘no’….?"

A little shockwave through my darkest feelings. Our guide made a point here.

“Ah, yes... That is expressive.” Hearing myself say these words was empowering. Embarrassment slowly made place for clear self-insight.

Years ago, my embodied power got stuck after being literally unable to communicate my ‘no' in a very intimate setting. From a psychodynamic, even spiritual standpoint this was an accumulation of brief yet sharp moments of dismissal of the energy – anger - behind my ‘no’ by those socially nearby. Years of chronic neglect would lead to a moment of utter boundary transgression. Lack of support led to an emotional blind spot, a taming of (my) life’s energy.

Now, standing there, open to deeper existential development, it was inevitable that I would have re-encountered the reality, power, and aliveness of my NO during a practice of consent.

A minute or so after our guide shared that crystal clear mirror, I made a silent joke, having a synchronizing laugh with all my inner parts. Of course, the honest answer to the guide’s question would have been ‘no!’ Noooooooooo……until it turned out to be a firm yes!

Right then and there, acknowledging my pain and the suppression of feelings with integrative laughter and unfiltered tears, as part of an existential process unfolding for a while, I felt the firmness of my own body, the legitimacy of its own needs, the erotic power it yields.

Spontaneously, since then, I have been feeling the desire to sing. Sing from the depths in which my NO laid buried, the birthplace of my life’s yes.

“[When] we begin to live from within outward, in touch with the power of the erotic within ourselves, and allowing that power to inform and illuminate our actions upon the world around us, then we begin to be responsible to ourselves in the deepest sense.”

Thank you, Audre Lorde.

Sensitized by polarities

“People have two needs: authenticity and attachment. When authenticity threatens attachment, attachment trumps authenticity.”

Gabor Maté

After a prolonged period of frequent, intensive dancing with friends, my heart longs for silence, a meditative moment, aloneness. There is a deepness in the aloneness, a sensitivity, which cannot be find in the dancing. Just like there is an ecstatic quality in the dancing and talking with friends that can’t be experienced in time spent alone.

Now, I have made a certain mistake quite often in my life. This mistake was based on the conviction that one extreme – either dancing my socks off or ‘nun-actively’ retreating into an inner world – were the way to go for me. Convictions based on the overstressed need for safety, either by eagerly wanting to be part of a crowd or by wanting to dim the intensities of embodied living through a rigid routine and a lack of confronting stimuli.

But that is not freedom, and it certainly does not feel like love.

Years of practicing life , it turns out multiple needs are all valid and ideally their fulfillment is a tango along the polarities they represent. The challenge lies in listening to the sensitivity telling me what need is dominant at any time. An inner feeling is my guide here. If one extreme becomes too dominant, I lose sensitivity. Too much talking becomes superficial and too much silencing becomes tasteless.

In my Dutch book ‘Intens mens’ you can find a reflection entitled ‘Ik, een vereniging’. It is one of my favorite reflections, I love to recite this piece because it reminds me of all polarities inherent to the experience of life. The text brings a smile to my face, it’s a funny reminder of being nobody and everything at the same time, an artistic dip into life’s dynamics.

On the nature of loving

‘I’ve heard the word love many times before in my life, during this weekend I have experienced it.’

Isn't this the best review of a training on existential development ?

These were the words I used to close off one of the four weekends that are part of a training facilitated by @L'avant-garde / Stijn Smeets.

I have seldom experienced a setting and set in which participants (including our guide) were so authentically doing their introspective research and so open towards the vulnerabilities inevitably part of that process. And yet, I am sure, there is so much more to come, to be with.

What can happen when we allow each other and ourselves to let down our guards? So often in life, we find ourselves responding to this question with anxiety, withdrawal, unbelief.

I have been in that space of anxiety frequently and I am currently breaking down walls too, with the tender yet profound impact of awareness. Shared awareness, honesty.

I guess my last words during the first part of the training were no coincidence. Many people have told me that I am a very loving person. Perhaps I should say, a very giving person. As a child, I felt a deep kind of love that transcends boundaries and binds us loosely in this ongoing, autonomous exploration of differences that make up the ungraspable whole. While I have experienced this love as a generous and natural source of affection, for a long time, the potential stream of openness towards authenticity that love includes hardly flowed towards the relationship with myself. I have internalized passive aggression, internalized oppression, and of course that also tweaked my openness towards other hearts.

It turns out that I have not been able to see my own halo as I was too focused on shining ever brighter, at times blinding the person in front of me.

Now, I am learning that there is a difference between being emotionally invested in someone or something and love, loving as a deeply existential act, a way of being in this world, in this body, as an intimate connection. Lovingness rather than attachment. I already knew this, it remained at the core, it remained my core, literally and figuratively. Nonetheless, I did not learn how to communicate my inner truth in a direct and honest manner in those contexts that are also most near and dear to me.

“What cannot be communicated to the mother cannot be communicated to the self.”

John Bowlby

Love thrives in freedom. You breathe in and you breathe out, as Thich Nhat Hanh would emphasize. Love is a way of being that always includes becoming, it's streaming rather than characterized by one specific relational pattern. Love is an ongoing, regenerative meditation on what it means to be alive. Love teaches me, through very particular moments, that the meaning of life can be

experienced in the creation of love. Quirky laughter is the creation of love.

This period, I am learning to sit with vulnerability and let its vitality teach me the art of interliving.

Inner work within a firm social body, how grateful I am for the opportunity to get to know myself as a continuous stream of intensities and in that instance, to be able to truly be there for another, different person. To also be there for how my love will extend itself, to be present with those yet unknowable shapes and spaces, to reconnect with and finetune the art of giving. To learn how to give what I have, love, also to those not (yet) near to me.

As I am writing this, Max Richter’s Sunlight accompanies the contemplation. Tender musical strokes for my frightened heart, a smothering core slowly taken over by the silence in between the accords.

Love, it’s hitting me ‘like a ray of sun, burnin’ through my darkest night.’

[improvising with a joyous, playful smile…] …‘Remembering who I am, integratin’ the shadows… rendered visible by gifted light.’

Or, in other words, ‘What you seek, is seeking you’.

Branch-rich and rooted giftedness

What a lovely feeling it is, the experience of flow and engagement. While writing a fictional story for my contribution to ECHA 2022, I feel the inner workings of giftedness.

This fictional story is a puzzle. I need to learn a lot about a great diversity of topics, I am challenged to create a web of connections between these topics. I can explore facts and myths at the same time and work out how to weave these topics and perspectives into a solid story respecting the reader’s suspension of disbelief. My divergent way of thinking has a blast here, an inquisitive nature is a prerequisite, and the inner competition (‘come on, let’s make this work perfectly!’) in this project is boosting my drive.

I imagine myself telling this story on stage and tune into the facial expressions of the listeners, all the while my body is constantly busy collaborating with my mind, working out narratives schemes that more or less fit into the ‘whole’ of the story, that interconnect different story lines, symbols, and the overarching gestalt and morality of the story in an engaging, preferably mesmerizing manner.

At the start of this project, weeks ago, some inner voice told me I had created a challenge too big to manage. But I refrained from listening to that voice as if it were telling me some high-quality truth. It wasn’t and by now the creative process is confirming this – joy is my high-quality truth right now.

As a child, I already loved to do ‘open assignments'. I like to dive right in, once I connect with some intrinsic motivation and feel motivational freedom from other people’s (imagined) standards. I love mastering fluidity, the sensational shaping of a story, the need for imagination and empathy as ‘tools’ of intelligence equally valid as, for example, reasoning. And I love creating images, impressions, emotions and other mental states by working vividly with language. What appears to be a tool of our rational mind is an expression of rich non-rational processes.

‘Don’t be afraid to cross the boundaries between what is real and what is imaginary’, my creative mind tells me, ‘It is actually here that one finds truth on an experiential level’.

It is also here that I find the courage to write new stories for a constantly changing world that is currently experiencing an ecological, existential and cultural crisis. What function does imagination have in this context? Can imagination support our understanding and approach to this harsh unfolding reality? I think it can, it is in our nature as human beings to understand ourselves through stories, through imagination. In this sense, this is (our) reality. So, given this fact, what kind of stories can we learn to tell ourselves, what kind of stories would support seeing the harsh reality of the crisis and acting on it – in other words: perceiving it – differently than many of us have learned so far?

I like this article on multispecies well-being as a source of inspiration for these questions. How does our future look like if many of us would represent other species’ say in this shared time to come?

All these questions boil down to both a branch-rich and rooted form of giftedness:

What do you love to do? During which activities your giftedness feels flowy and vitalized because of a fierce challenge? Do not hold back, dive right in, the splash is refreshing. Or, according to a different kind of story, don’t leave certain potential leaves behind in your search for your higher reality, explore, connect and grow as intensely as you can, as you need to.

All the while you ponder these questions: what is it in our world that you value, what is valuable based on an honest look at (non-)human life, and thus (urgently) demands your attention (that is to say, your ‘gift’)?

Connecting giftedness with real-world challenges, step-by-step, flow-by-flow, life-affirmingly supports (your) spirit.